1,380 total views,  1 views today

ΙΣΤΟΡΙΚΟ    ΑΝΑΠΑΛΑΙΩΣΗΣ     Ι. Ν.   ΚΟΙΜΗΣΗΣ    ΤΗΣ    ΘΕΟΤΟΚΟΥ

         Η ιδέα συντήρησης και η ανάδειξης των θρησκευτικών μας μνημείων, τόσο του παλιού καμπαναριού όσο και του Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου  άρχισε να ωριμάζει  το έτος 1995 από το κοινοτικό συμβούλιο με πρόεδρο τον  Βασίλειο Θωμά Τρίμμη.     Ο Γεώργιος Απ. Μπαντής από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε καθήκοντα προέδρου του χωριού μας  (2-2-1998) έθεσε ως πρωταρχικό του στόχο τη συντήρηση και αναπαλαίωση των θρησκευτικών μας μνημείων και με  το υπ΄ αρ. 60/9-2-98 έγγραφο που υπέβαλλε  στην 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (Ε.Β.Α)  Λάρισας,  ζήτησε  την αναγνώριση του Ι.Ν. ως διατηρητέο μνημείο.                                                                                               Στη λαϊκή συνέλευση  που κάλεσε τους χωριανούς, στο δημοτικό σχολείο την 1-3-1998, παραμονή Καθαρής Δευτέρας, για συζήτηση και επίλυση των διαφόρων προβλημάτων του χωριού, αναφέρεται πρώτα-πρώτα στο καυτό θέμα  « Συντήρηση και αναπαλαίωση του  Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου και του παλιού καμπαναριού της»  και λέγει:                                                                                “Αγαπητοί συγχωριανοί.   Μοναδικό στοιχείο πολιτισμού που απόμεινε κληρονομιά των προγόνων μας στο χωριό μας είναι η παλιά μας εκκλησία με το καμπαναριό της. Το ότι στέκεται όρθια ακόμη η εκκλησία μας το χρεωστάμε στις φιλότιμες προσπάθειες που κατέβαλε ο παπα-Βαγγέλης Χαντούμης και την σκέπασε με κεραμίδια βυζαντινού τύπου.                                                       Στα διακόσια περίπου χρόνια της ζωής που έχει, την έδειραν άγρια οι κακοκαιρίες, η φθοροποιός υγρασία  σάπισε τα σωθικά της  και στο εσωτερικό της μέρος τόσο στον κύριο ναό όσο και στο ιερό, διέβρωσε και γκρέμισε πολλές τοιχογραφίες. Το σαράκι τρώει αχόρταγα το τέμπλο της που κατά τους ειδικούς αποτελεί το ιδανικό αντιπροσωπευτικό δείγμα ξυλόγλυπτης τέχνης στην περιοχή μας.  Ραγίζεται η καρδιά σου όταν βλέπεις αυτή την καταστροφή. Θα είναι έγκλημα να αφήσουμε αυτά τα μνημεία που έκτισαν οι πρόγονοί μας το 1813 με χίλιες δυο στερήσεις και κόπους, στην τύχη τους και να κινδυνεύουν σήμερα με κατάρρευση. Πρέπει να βιαστούμε, να γειάνουμε τις πληγές των και να σώσουμε ότι μπορούμε πριν είναι αργά. Νέους δρόμους, πλατείες, γήπεδα, σχολεία κ.λ.π. φτιάχνουμε εύκολα, παλιά εκκλησία και καμπαναριό όταν  πέσουν δεν πρόκειται να τα ξαναστήσουμε». Χωρίς καμιά χρονοτριβή συγκροτείται  επιτροπή με το όνομα  “Ερανική Επιτροπή Συντήρησης και Ανάδειξης του παλιού καμπαναριού Γελάνθης” αποτελούμενη από τους παρακάτω:

1. Ευάγγελο           Αλ.          Χαντούμη             Εφημέριο της Ενορίας
2. Γεώργιο             Απ.         Μπαντή                 Πρόεδρο της Κοινότητας
3. Ηλία                   Νικ.         Κουτέλα               (Εφημέριο Παλαιοχωρίου Οξυάς)
4. Θωμά                Ευαγ       Χαντούμη              Πρόεδρο Πολιτιστικού Συλλόγου Γελάνθης
5. Κων/νο              Στεφ.       Τρίμμη                  Κοινοτικό Σύμβουλο
6. Αθανάσιο           Γρηγ.      Κακάμη                 και
7. Άννα                  Μιχ.        Αργύρη                 σύζυγο Αντώνιου Γκαραγκούνη.

           Ο τεχνίτης Γιάννης Βασόγλου από τη Χαλκηδόνα και τώρα κάτοικος Σοφάδων Καρδίτσας,  με βοηθό το Βασίλη Κωλέτσιο από το Κοτρώνι Πύλης Τρικάλων,  ανέλαβε την αναπαλαίωση του καμπαναριού στις 23-4-1998. Με την υπομονή τους και το καλλιτεχνικό τους ταλέντο, οι δυο τους, μέσα σε  χρόνο ρεκόρ,  από 23-4-1998 μέχρι 15-8-1998, κατάφεραν να  αναπαλαιώσουν το καμπαναριό, να το μετατρέψουν σε αληθινό κομψοτέχνημα και να το αναδείξουν ως Μνημείο Βυζαντινής τέχνης.  Η  αμοιβή τους ανήλθε στο ποσό των 2.790.000 δρχ. και καλύφθηκε από τις προσφορές συγχωριανών και φίλων μας. Μέσα σε κλίμα κατάνυξης, αγάπης και σεβασμού προς το  Χριστό Θεό μας, η θεία λειτουργία της Παναγίας Μαρίας το 15/Αύγουστο του 1998, ύστερα από 20 σχεδόν χρόνια, έγινε στην παλιά εκκλησία της  «Κοίμησης της Θεοτόκου» με εκκλησίασμα όλους τους χωριανούς μας και πάρα πολλούς ξενοχωρίτες. Τη μέρα αυτή, το παλιό καμπαναριό, αναπαλαιωμένο πλέον παραδόθηκε στη νέα γενιά, ως η πιο πολύτιμη πολιτιστική κληρονομιά μας. Ήταν το καλύτερο μνημόσυνο που μπορούσε να γίνει στη μνήμη όλων εκείνων των προγόνων μας που με κόπους πολλούς και χίλιες δυο θυσίες έκτισαν εκκλησία και καμπαναριό.

Φωτ. 10. Το επιβλητικό,αγέρωχο και πανύψηλο παλιό καμπαναριό πριν την αναπαλαίωσή του, Μάρτιος 1998.

Φωτ. 10Α Το παλιό καμπαναριό μετά την αναπαλαίωσή του, Αύγουστος 1998. (Αρχείο Γ.  Μπαντή).

                                                     Το ΥΠ.ΠΟ (Υπουργείο Πολιτισμού) με την υπ’ αρ.  ΥΠ.ΠΟ/ΑΡΧ/Β1/ ΚΗΡ/ 1726/636/ 19-5-98 απόφασή του χαρακτηρίζει τον Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Δ.Δ Γελάνθης Καρδίτσας ως «ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ ΜΝΗΜΕΙΟ »,  Φ.Ε.Κ  601/16-6-1998.  Το Εκκλησιαστικό συμβούλιο με πρόεδρο τον αιδεσιμότατο Ευάγγελο Αλ. Χαντούμη και συμβούλους τούς: Γεώργιο Περ. Σδράκα, Βασίλη Ν. Παπαποστόλου, Θωμά Κων. Κωστούλα (Κουτσουράκια) και Δημήτριο Αχ. Γκούμα, προβαίνει στην εκπόνηση μελέτης για « Συντήρηση και Ανάδειξη του Ι.Ν.» και αναθέτει τη σύνταξή της στον πολιτικό μηχανικό Ηλία Χαντζή (Λάρισα). Η μελέτη προϋπολογισμού 32.526.473δρχ ( 95.470,00 ευρώ) εγκρίνεται από το ΥΠ.ΠΟ με την υπ’ αρ. ΥΠ.ΠΟ/ΔΑΒΜΜ/11924/514/1-6-2000, το δε κόστος της ύψους 750.000 δρχ. καταβλήθηκε εξ ολοκλήρου από το εκκλησιαστικό συμβούλιο.                             Ο Γεώργιος Βασ. Παπαϊωάννου, ακούραστος πρόεδρος  των απανταχού ευρισκομένων Γελανθιωτών, με έδρα την Αθήνα, βοήθησε πάρα πολύ  ώστε να εγκριθεί η μελέτη αυτή από το ΥΠ.ΠΟ.  Όλοι εμείς οι συγχωριανοί του τού οφείλουμε ένα μεγάλο «ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ».                                             Με έκδηλο το ενδιαφέρον για  τη συντήρηση και αναπαλαίωση του Ι. Ν. οι χωριανοί μας, Γεώργιος Απ. Μπαντής και Γεώργιος Ευθ. Τρίμμης ως αντιπρόεδρος του Συλλόγου Γελανθιωτών Αθήνας  καθώς και ο κ. Παναγιώτης Μπουζιώτης, από το Δρυμό Καλαβρύτων, υπάλληλος του ΥΠ.ΠΟ και φίλος του Γ. Μπαντή,  επισκέφτηκαν επανειλημμένα στο ΥΠ.ΠΟ, το Γενικό Δ/ντή Αρχαιοτήτων Ελλάδας, κ. Κολώνα Λάζαρο, με αίτημα την  έγκριση πίστωσης. Ο κ. Κολώνας, (κατάγεται από την Παληοκαριά Πύλης, περάτωσε δε τις γυμνασιακές του σπουδές στο Μουζάκι  κατά το έτος 1962-63), άκουσε το αίτημα και ενήργησε  άμεσα για την έγκριση πιστώσεων.  Στη συνέχεια, το ΥΠ.ΠΟ, με την βοήθεια πάντα του κ. Λάζαρου Κολώνα, με τις υπ’ αρ. 41512/1042/19-7-2002 και  74577/1561/1-9-2003 αποφάσεις του, ενέκρινε πίστωση 29.347,00 Ε και 30.000,00Ε αντίστοιχα για την αποκατάσταση και στερέωση του Ι.Ν. Στο σημείο αυτό, αισθανόμαστε την υποχρέωση να εκφράσουμε  εγκάρδιο «ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ» στον πρώτο των πρώτων συντελεστή του έργου αυτού κ. Λάζαρο Κολώνα.                                                                                                                     Για τον ίδιο σκοπό το Δημοτικό Συμβούλιο Μουζακίου με δήμαρχο τον κ. Γεώργιο Κωτσό και πρόεδρο του Δημ. Συμβουλίου την συγχωριανή μας κ. Παναγιώτα (Νότα) Στέφ. Μακρυγιάννη-Πλακιά,  ενέκρινε, με την από 26-1-2004 απόφασή του, συμπληρωματική πίστωση ύψους 30.000,00 Ε.   Το έργο ύστερα από δημοπράτηση που διεξήγαγε η 7η  Ε.Β.Α Λάρισας, ανέλαβαν να εκτελέσουν οι άξιοι και ειδικοί σε τέτοιου είδους εργασίες, Αθανάσιος Ντούβλης, αρχιτέκτονας και Σωκράτης Τσικορώνας, πολιτικός μηχανικός, καταγόμενοι και οι δυο από την Πύλη Τρικάλων.

Φωτ. 11. Κάτω κει στην παλιά την εκκλησιά, σαν ανάβω ένα κεράκι, τα παιχνίδια μου θυμάμαι, όταν ήμουνα παιδάκι. (Γρανίτας, Ευάγγ. Γ. Κανιούρας) 1-12-20002

Φωτ. 12. Ο ναός μετά την αναπαλαίωσή του, 2-3-2009.

      Με την καθοδήγηση της αρχαιολόγου της 7ης  Ε.Β.Α  κ. Κρυσταλλίας Μαντζανά, την επίβλεψη του μηχανικού της Ε.Β.Α κ. Μέμου Τσιλιμίγκα (Τρικαλινοί), αλλά και την επίβλεψη των αναλαμβανόντων να εκτελέσουν το έργο μηχανικών, Αθ. Ντούβλη και Σωκρ. Τσικορώνα, τρείς σπουδαίοι και έμπειροι τεχνίτες, ο Δημήτρ. Κανέλας από την Πύλη,  Κων/νος Γκέτσης από το Μπεράτι Αλβανίας και ο Νικόλαος Σιαμπάνης από τον Άγ. Βησσαρίωνα Πύλης, με μεράκι, ζήλο, επιμονή και υπομονή εκτέλεσαν όλες τις εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης του Ι. Ναού. (Φωτ. 12 και 13).                                                                                                                                           Αναλυτικά οι εργασίες που εκτελέστηκαν με τις παραπάνω πιστώσεις των 90.000,00Ε περίπου ήταν οι παρακάτω:

1. Εκσκαφή και στεγανοποίηση θεμελίων,  (15-11-2002).
2. Καθαίρεση επιχρισμάτων των εξωτερικών τοίχων,   ( 2 έως 26-3-2003).
3. Οπλισμός και επίστρωση της στέγης με στεγανό μπετό, (19 έως 22-4-2003).
4. Οπλισμός και αποκατάσταση του κεκλιμένου τρούλου, (27-5 έως 7-6-2003).
5. Αμμοβολή λιθοδομής των εξωτερικών τοίχων, (17 έως 29-9-2003).
6. Επικεράμωση της στέγης με κεραμίδια Αγρινίου, Βυζαντινού τύπου, (1-5/4/2004).
7. Αρμολόγημα εξωτερικών τοίχων από τους έμπειρους τεχνίτες Δημ. Κανέλα και  Κων.     Γκέτση,  (Μάιος- Ιούνιος 2004).
8. Κατασκευή οκτώ ξύλινων παραθύρων του τρούλου, δωρεά του χωριανού μας Κων/νου Στεφ. Τρίμμη.
9. Ειδικό σοβάτισμα του τρούλου με χαρμάνι τσιμέντου-άμμου-ασβέστης, γίδινο μαλλί και ασπράδι δυο εκατοντάδων αυγών, ( Μάρτιος 2007).
10. Διασύνδεση όλων των εσωτερικών κολώνων του ναού με χαλύβδινους συνδετήρες από 27-2-2007 έως 5-3-2007.  Η  δαπάνη των δυο τελευταίων εργασιών (& 9 και 10), ανήλθε στο ύψος των 20.806,00Ε. και καταβλήθηκε στον αρχιτέκτονα-μηχανικό κ. Ντούβλη Αθανάσιο εξ ολοκλήρου από το εκκλησιαστικό συμβούλιο.
11. Καθαίρεση του παλιού μαντρότοιχου (ντουβαριού) και κατασκευή νέου με δαπάνη του Δήμου Μουζακίου και την επίβλεψη του Προέδρου κ. Χρήστου Κ. Τσιούμα,  (31-5-2000).
    

    Φωτ. 13 Β.Δ. πλευρά του ναού πριν την ναπαλαίωσή του 1-12-2002. (Αρχείο Γ. Μπαντή).
    

    

    Φωτ. 13Α Β.Δ. πλευρά του ναού μετά την αναπαλαίωσή του 2-3-2009.

                         Την 27-3-2003 και ενώ οι εργασίες καθαίρεσης της στέγης του ιερού βρισκόταν σε εξέλιξη, ξαφνικά  οι τεχνίτες βρέθηκαν μπροστά σε ένα απροσδόκητο γεγονός. Κάτω από τη στέγη του Ν.Α φουρνικού του Ιερού, μέσα σε ειδική κρύπτη, βρέθηκαν τρία ανθρώπινα λείψανα, σκεπασμένα με κομμάτια δυο τοιχογραφιών καλής κατάστασης, η μία  του Αγ. Νικολάου και η άλλη ενός Αγγέλου βαστάζοντα κρίνο. (Φωτ. 14).

Φωτ. 14Α Τοιχογραφία αγγέλου πάνω από τα λείψανα της κρύπτης 27-3-2003.

Φωτ 14. Η κρύπτη στη στεγη του ΝΑ ιερού όπου βρέθηκαν ανθρώπινα λείψανα (πιθανώς ιερέων) 27-3-2003.

       Η είδηση μεταδόθηκε αστραπιαία σ’ όλο το χωριό και οι χωριανοί απορημένοι από το θέαμα αυτό έδινε ο καθένας τη δική του εξήγηση. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που στήριζαν τη γνώμη τους ότι πρόκειται για λείψανα αγίων ή μαστόρων ή καταδιωκόμενων χριστιανών από τους Τούρκους.                                               Για την ακριβή χρονολόγησή των οστών στάλθηκαν δείγματα αυτών στο εργαστήριο αρχαιομετρίας «ΕΚΕΦΕ   ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» στην Αθήνα.                                                                                   Τα αποτελέσματα ραδιοχρονολόγησης των οστών που απέστειλε το εργαστήριο αρχαιομετρίας, με ημερομηνία 30-8-2004, δείχνουν ότι κατά 82%-90% τα οστά  χρονολογούνται μεταξύ των ετών 1650 και 1805  δηλ είναι ηλικίας 200 έως 350 χρονών περίπου.  Εάν λάβουμε υπ΄ όψη μας την επιγραφή που υπάρχει πάνω από τη νότια είσοδο του ναού που αναφέρεται-δείχνει ότι ο ναός θεμελιώθηκε το έτος 1813, θέλουμε να πιστεύουμε-συμπεραίνουμε ότι τα λείψανα αυτά θα είναι κάποιων ιερέων του χωριού μας και τοποθετήθηκαν εκεί όταν κατασκευάστηκε ο ναός, σύμφωνα με    έθιμο που ίσως να επικρατούσε τότε.  Σήμερα τα δυο λείψανα φυλάσσονται σε οστεοθήκη μέσα στο οστεοφυλάκιο, το δε τρίτο τοποθετήθηκε πάλι στην ίδια θέση που ήταν πρώτα μαζί με διάφορες σημειώσεις και στοιχεία  που αφορούν το χωριό μας.                                                                                          Κατά τη διάρκεια των εργασιών, συντήρησης και αποκατάστασης του Ι.Ν. επισκέφτηκαν αυτόν διάφοροι παράγοντες:                                                                                                                                        Η αρχαιολόγος της 7ης ΕΒΑ κ. Ματζανά Κρυσταλλία καθώς και ο επιβλέπων μηχανικός κ. Μέμος Τσιλιμίγκας την 11-11-2002, 28-3-2003, 16-4-2003 και 29-7-2004.                                                            Ο   επίσκοπος Φαναριοφερσάλων κ.  Θεόκλητος την 9-4-2003.                                                              Η Δ/ντρια της 7ης ΕΒΑ κα  Ασπασία Ντίνα την 29-7-2004.                                                                 Ο δήμαρχος Μουζακίου κ. Κωτσός Γεώργιος και ο αντιδήμαρχος κ. Σκυλογιάννης Παύλος την 17-4-2003.                                                                                                                                                        Κλιμάκιο Γάλλων και Γερμανών αρχαιολόγων.                                                                                   Αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα του έργου, επισκέφτηκαν επίσης αυτό, όλοι σχεδόν οι κάτοικοι του χωριού μας, μικροί και μεγάλοι, άνδρες και γυναίκες.